Παρόν και μέλλον της πανδημίας του κορωνοϊού – Εναρκτήρια Ομιλία

Η ανθρωπότητα, επισήμανε ο κ. Κυριόπουλος, βιώνει σήμερα μια πρωτοφανή πολυδιάστατη κρίση, επιδημιολογικού, κοινωνικού και οικονομικού χαρακτήρα, με την παγκόσμια κοινότητα να έχει εστιάσει στην αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού. Οι προσπάθειες που έχουν ήδη καταβληθεί χαρακτηρίζονται από επιτυχίες, αλλά και υστερήσεις σε μέτρα δημόσιας υγείας, η τεχνολογία ωστόσο είχε την ευκαιρία να δείξει τον καλύτερο εαυτό της στην ανάπτυξη εμβολίου, σημείωσε ο Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής, δίνοντας το λόγο στον κύριο Γιώργο Παυλάκη από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ.

Η πανδημία δυστυχώς βρίσκεται ακόμη σε φάση επέκτασης, καθώς οι θάνατοι συνεχίζουν να αυξάνονται γραμμικά, υπογράμμισε στην αρχή της ομιλίας του ο κ. Παυλάκης, αναφέροντας πως ενώ χρειάστηκαν 8 μήνες για να φθάσουμε το ένα εκατομμύριο θανάτους, το δεύτερο εκατομμύριο φαίνεται πως θα συμπληρωθεί σε διάστημα μόλις 4 μηνών.

Αν και, κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας, συνέχισε ο εισηγητής, η Ευρώπη πέτυχε πολύ καλά αποτελέσματα στην ανάσχεση της επέκτασης της πανδημίας, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, δυστυχώς στο δεύτερο κύμα η κατάσταση αυτή άλλαξε.

Ο κορωνοϊός, ένας αερομεταδιδόμενος ιός από ασυμπτωματικούς και συμπτωματικούς φορείς, αντιμετωπίστηκε στην αρχή με δυσπιστία και αδράνεια, σημείωσε, και κανένα μέρος του κόσμου δεν ήταν έτοιμο για έναν τέτοιο ιό. Η πρόβλεψη πολλών επιστημόνων πως η σιωπηλή επέκταση από υπερμεταδότες μπορεί να προκαλέσει τσουνάμι κρουσμάτων δυστυχώς επαληθεύτηκε, παρόλο που τα μέτρα που ελήφθησαν απέδωσαν. Στην Ελλάδα, η κατάσταση στο πρώτο κύμα της πανδημίας έως και τον Αύγουστο ήταν πολύ καλή, σε αντίθεση με άλλες χώρες, όπως το Ισραήλ, όπου η κατάσταση το καλοκαίρι βγήκε εκτός ελέγχου. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η αντιμετώπιση της νέας απειλής ήταν άμεση και αποφασιστική, το lockdown έγινε νωρίς, ενώ υπήρχαν ακόμη λίγα κρούσματα, και η συμμόρφωση των Ελλήνων ήταν μεγάλη, καθώς οι πολίτες αντιλαμβάνονταν την κατάσταση και τις ελλείψεις που υπήρχαν στα νοσοκομεία. Από τον Αύγουστο όμως, το δεύτερο κύμα της πανδημίας εξελίχθηκε σε τσουνάμι, ιδιαίτερα στη Βόρεια Ελλάδα, όπου καταγράφεται μεγάλη αύξηση των νέων μολύνσεων και θανάτων.

Συγκρίνοντας τα στοιχεία από την Ευρώπη, την Ελλάδα και τις ΗΠΑ, παρατηρούμε πως, αν και στη χώρα μας φαίνεται να υπάρχει μια μικρή ύφεση στα νέα κρούσματα, οι θάνατοι είναι πολλοί, γεγονός που δείχνει ότι μάλλον δεν είναι σωστή η εκτίμηση των κρουσμάτων. Απαιτείται επομένως, βελτίωση των μετρήσεων, επισήμανε ο κ. Παυλάκης, και μεγαλύτερη χρήση των μετρήσεων κινητικότητας του πληθυσμού. Σαφώς, πρόσθεσε, η συμμόρφωση των πολιτών στα μέτρα κατά το δεύτερο κύμα ήταν πολύ μικρότερη από αυτή στο πρώτο κύμα.

Απαιτείται περισσότερος χρόνος, υπογράμμισε ο ομιλητής, προκειμένου να δούμε πραγματική ύφεση των κρουσμάτων στη χώρα μας. Το μέτρο της καραντίνας έχει αποτελέσματα, όπως έχει αποδειχθεί σε πολλές χώρες, ωστόσο στο δεύτερο κύμα η καραντίνα έπρεπε να έχει εφαρμοσθεί νωρίτερα. Τα μέτρα δημόσιας υγείας είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά και σώζουν ζωές, συμπλήρωσε, ενώ παράλληλα αναπτύσσονται φάρμακα, ανοσοθεραπείες και εμβόλια. Μελέτες δείχνουν πως τα αντισώματα παραμένουν για 6-8 μήνες μετά την αρχική μόλυνση, αποτελέσματα που είναι πολύ ελπιδοφόρα για το εμβόλιο, και πως τα επίπεδα αντισωμάτων σε ασθενείς που νόσησαν πιο βαριά είναι πολύ υψηλότερα από τα παρατηρούμενα σε ασθενείς με ήπια συμπτώματα που δεν χρειάστηκε να νοσηλευθούν.

Από την άλλη, το οικονομικό κόστος της πανδημίας είναι τεράστιο, τόνισε ο κ. Παυλάκης. Σύμφωνα με μία μελέτη, όσο δεν υπάρχει εμβόλιο, το παγκόσμιο κόστος της πανδημίας ανέρχεται σε 3,5 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, κόστος που θα μειωθεί σε πολύ σημαντικό βαθμό εάν το εμβόλιο κυκλοφορήσει και διατεθεί σε όλες τις χώρες κι όχι μόνο στις οικονομικά ανεπτυγμένες χώρες. Σύμφωνα πάλι με άλλη μελέτη, που συνυπολογίζει το κόστος των θανάτων και των χρόνιων επιπτώσεων στην υγεία, το κόστος ανέρχεται σε 16 τρισεκατομμύρια δολάρια. Στις ΗΠΑ, η απάντηση στα δεδομένα αυτά ήταν η κινητοποίηση της επιστημονικής κοινότητας και της φαρμακοβιομηχανίας και η δημιουργία του Operation Warp Speed, το οποίο επένδυσε 18 δισεκατομμύρια δολάρια, παρέχοντας χρηματοδότηση τόσο για την ανάπτυξη εμβολίων όσο και για την αύξηση των βιομηχανικών δυνατοτήτων για την παραγωγή εμβολίων, φιαλιδίων, συριγγών κ.λπ. Η κινητοποίηση επιστημόνων και υποδομών οδήγησε στην ταχεία διεξαγωγή μελετών και στην ταχεία ανάπτυξη και παραγωγή εμβολίων. Η μελέτη του κορωνοϊού βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο, συνέχισε ο ομιλητής, γεγονός που βέβαια σημαίνει δυστυχώς καθυστερήσεις στις κλινικές μελέτες για άλλες νόσους.

Η ταχύτητα, η συνεργασία και η διαφάνεια στην ανάπτυξη εμβολίων κατά του κορωνοϊού είναι πρωτοφανής, επισήμανε ο κ. Παυλάκης, κάτι που είναι πολύ σημαντικό καθώς τα εμβόλια είναι ο μόνος πρακτικός τρόπος για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού, ενώ τα φάρμακα ενέχουν μεγαλύτερες δυσκολίες στην πρακτική τους εφαρμογή.

Ο χειμώνας που έρχεται προμηνύεται δύσκολος για την Ελλάδα, προειδοποίησε ο κ. Παυλάκης, καθώς αφενός ο κρύος και ξηρός καιρός έχει διαπιστωθεί πως επιτείνει τη μετάδοση, αφετέρου η συμμόρφωση στο δεύτερο lockdown είναι μικρή. Η χαλάρωση των μέτρων θα φέρει αναζωπύρωση της πανδημίας, πρόσθεσε, αναφέροντας πως το lockdown θα πρέπει να διατηρηθεί και να επεκταθεί μέχρι τη μείωση των κρουσμάτων.

Ο σύγχρονος κόσμος στηρίζεται στα εμβόλια, καθώς ο κόσμος ανοίγει, μικραίνει και δημιουργούνται νέες πανδημίες, υπογράμμισε κλείνοντας την ομιλία του ο κ. Παυλάκης, και το γεγονός ότι, χάρη στην άμεση κινητοποίηση της παγκόσμιας κοινότητας, το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού αναπτύχθηκε μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο αποτελεί τεράστια κατάκτηση.

Είναι αλήθεια, συμφώνησε ο κ. Κυριόπουλος ευχαριστώντας τον ομιλητή για την ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα εισήγησή του, ότι ενώ αρχικά η παγκόσμια κοινότητα αιφνιδιάστηκε και είχε χαμηλά αντανακλαστικά, στη συνέχεια επέδειξε ταχύτατη κινητοποίηση. Η χώρα μας, συμπλήρωσε, έδειξε καλά αντανακλαστικά και καλή συμμόρφωση στο πρώτο κύμα της πανδημίας την άνοιξη, ωστόσο στο δεύτερο κύμα ο συνδυασμός μικρού αριθμού κρουσμάτων και μεγάλου αριθμού θανάτων σημαίνει πως η επιδημιολογική διερεύνηση έχει πλημμέλειες που θα πρέπει να διορθωθούν. Χρειαζόμαστε επιδημιολογικές έρευνες σε περιοχές με υψηλή τρωτότητα ώστε να έχουμε καλύτερη εικόνα της πανδημίας στη χώρα μας, ολοκλήρωσε το σχόλιό του ο κ. Κυριόπουλος, καλύτερες υπηρεσίες δημόσιας υγείας και αλλαγές στον υγειονομικό τομέα.